Porównanie inwestycji: ziemia, mieszkania, akcje, obligacje, złoto, fundusze inwestycyjne, a może lokata?
W sieci pojawia się wiele sprzecznych informacji dotyczących wad i zalet różnych sposobów inwestowania. Jaki model warto wybrać, decydując się na inwestycję – kupno ziemi lub nieruchomości, jednostek funduszy inwestycyjnych FIZ/FIO, a może lokaty bankowej?
Oprocentowanie lokat od jakiegoś czasu wynosi najwyżej 2 procent, a NBP podaje, że jeszcze przez kilka lat się to nie zmieni. Nic dziwnego, że coraz więcej osób szuka alternatywnych sposobów lokowania wolnych środków.
Co warto wiedzieć o funduszach FIZ/FIO
Zdarza się, że popularne fundusze inwestycyjne przynoszą zwrot na poziomie nawet ok. 20 proc. rocznie lub więcej. Bywają jednak i lata, gdy na tym samym funduszu równie duże kwoty można stracić, dlatego nie warto kierować się takimi danymi. Poza tym inwestując za pośrednictwem banku często inwestor otrzymuje „pakiet”, w którym są zarówno fundusze przynoszące duży zysk, jak i te mniej perspektywiczne – bankowi zależy, by sprzedać wszystkie. I dlatego o ile w ostatnim roku dla akcji polskich uniwersalnych stopa zwrotu rzeczywiście wyniosła średnio 23,5 proc. rocznie, to warto wiedzieć, że dla akcji polskich dłużnych był to zaledwie 1 proc., a akcje dłużne zagraniczne straciły w tym czasie 4,7 proc. Poza tym średnia rynkowa nie dotyczy poszczególnych funduszy. Może się więc zdarzyć, że nawet dobrze oceniane rodzaje akcji w czasie hossy przyniosą straty, bo poszczególny fundusz z pewnych powodów źle sobie poradził.
Rozważne inwestowanie w fundusze jest obarczone stosunkowo niskim ryzykiem. Niestety, wymaga pewnego przygotowania od osoby zamierzającej ulokować tak pieniądze. Musi ona poznać podstawowe pojęcia, jak TFI, FIZ czy FIO. Również sam sposób inwestowania może być dość skomplikowany: trzeba założyć oddzielny rachunek dla każdego kupowanego funduszu i widzieć, jakie akcje i kiedy warto kupić. Myśląc tylko o samych stopach zwrotu łatwo przeoczyć opłaty i inne warunki, które mocno różnią się pomiędzy poszczególnymi funduszami i platformami funduszy inwestycyjnych. Może się okazać, że np. w danym przypadku pobierane są opłaty cykliczne i dodatkowe od każdej transakcji czy od zysków w takiej wysokości, która uniemożliwia wypracowanie zauważalnych zysków.
Fundusz tylko w dłuższej perspektywie
Inwestor, który nie zgromadzi tej dość specjalistycznej wiedzy, może błędnie ocenić ryzyko związane z poszczególnymi funduszami Z pomocą mogą przyjść doradcy. Ci w teorii rzetelnie oceniają rynek i wybierają te aktywa, które najlepiej posłużą klientom do wypracowywania zysku. W praktyce jednak często bywa inaczej. Doradca może w zamian za prowizję współpracować z poszczególnymi funduszami lub być wręcz pracownikiem konkretnego banku i polecać tylko przez niego wyemitowane aktywa niezależnie od ich wartości. Dlatego z tej możliwości powinny korzystać tylko osoby pewne kompetencji i niezależności swojego doradcy.
Osoby, które preferują bardziej agresywną grę na giełdzie mogą wybrać akcje. Ich ceny mogą ulegać silnym wahaniom z dnia na dzień, co przynosi niekiedy szybką stratę pieniędzy. Nie jest to więc rozwiązanie dla osób, które cenią bezpieczeństwo i nie mogą sobie pozwolić na utratę swojego początkowego kapitału. Stosunkowo bezpieczną i łatwą formą oszczędzania są obligacje rządowe, choć tu zyski bywają porównywalne z lokatą, a więc zbyt niskie, by mówić o realnym zarobku. Obligacje są dobrym pomysłem na lokatę kapitału w długiej perspektywie, bo ryzyko, że upadnie skarb państwa jest znacznie mniejsze, niż w przypadku jakiejkolwiek spółki giełdowej.
Wynajem popularny, ale wymagający
Zupełnie innym rodzajem inwestycji jest kupno mieszkania z myślą o najmie. Tu właściciel ma większą kontrolę, bo może wybierać spośród setek tysięcy ofert o różnym standardzie, położonych w całej Polsce. Jednocześnie jednak to duża odpowiedzialność. Źle przemyślany wybór może sprawić, że mieszkanie nie będzie cieszyć się zainteresowaniem. Według analizy firmy Home Broker średnio można w ten sposób zarobić 4,99 proc. w skali roku. Coraz popularniejsze jest wynajmowanie mieszkań w dużych miastach na doby – w sezonie letnim czy na weekendowe imprezy. To pozwala zarobić nawet kilkaset złotych dziennie, jednak obciążenie związane z obsługą spoczywa w całości na właścicielu. Musi on sam zadbać o reklamę, naprawy, przekazywanie kluczy czy sprzątanie. Może też powierzyć te aspekty profesjonalnej firmie, jednak wtedy zwykle będzie musiał się pożegnać z nawet 30 – 40 proc. zysku.
A może grunt jako inwestycja?
Jak mawiał Mark Twain: kupujcie ziemię, bo już jej nie produkują. To odróżnia inwestycję w grunt od akcji czy obligacji. Rynek obrotu ziemią jest właściwie nieograniczony (może z wyłączeniem ziemi rolnej), co pozwala dokonać inwestycji w niemal dowolnej wysokości, na dowolny czas i z wybranym przeznaczeniem. Łączy więc zalety krótkoterminowych lokat i funduszy inwestycyjnych kupowanych na wiele lat, bo zależnie od potrzeb można dobrać nieruchomość, której sprzedaż opłaci się już w perspektywie miesięcy, jak i nabyć grunt czy mieszkanie, które będą zyskiwały na wartości przez dziesięciolecia.
W grunty i mieszkania można łatwo inwestować samemu, przeglądając ogłoszenia czy osobiście szukając działek w atrakcyjnych miejscach. Można też skorzystać z pomocy firm doradczych. Bez trudu da się ocenić efekty ich działań – przyglądając się nieruchomościom, które kilka lat wcześniej doradcy pomogli nabyć swoim inwestorom. Jeśli zyskały one na wartości lub powstały tam atrakcyjne inwestycje, będzie to najlepszym dowodem, że firma ma odpowiednie doświadczenie. Lepiej wystrzegać się natomiast doradców, którzy działają od niedawna i bez sukcesów.
Przy braku pomysłu na inwestycję zawsze można ulokować pieniądze w cennych kruszcach. Złoto stanowi od lat jedną z najbardziej bezpiecznych inwestycji, bo jego wartość, choć ulega wahaniom w krótkiej perspektywie, to na przestrzeni dekad raczej rośnie. Jedynym minusem może być fakt, że trudno na nim zarobić w krótkiej perspektywie miesięcy, na co pozwalają akcje czy lokaty. Trzeba też mieć bezpieczne miejsce do jego przechowywania, co w przypadku większych ilości kruszcu może być trudne.